“Cách tốt nhất để trả thù kẻ khác, chính là không trở thành kẻ đó”
SENECA, ON ANGER, 3.27.2
MARCUS AURELIUS, MEDITATIONS, 6.6
“Nếu bị thương, chữa lành vết thương sẽ tốt hơn là tìm cách trả thù. Trả thù là việc lãng phí thời gian và thậm chí còn khiến ngươi phải chịu thêm nhiều tổn thương hơn trước. Sự tức giận còn dai dẳng hơn những cơn đau. Tốt nhất là hãy làm điều trái ngược. Có người bình thường nào muốn đá lại một con la hay cắn lại một con chó hay không?”
Giả sử rằng có một kẻ nào đó đối xử với bạn rất tệ. Giả sử rằng có một kẻ được thăng chức nhờ chiếm công của bạn, hoặc nhờ giở trò dối trá với bạn. Thường người ta hay phản ứng: Ồ, thế giới này vẫn luôn vậy mà hoặc là Rồi một ngày sẽ đến lượt mình làm như vậy. Hoặc một suy nghĩ phổ biến hơn: “Mình sẽ bắt những người đó trả giá”. Tuy nhiên, những phản ứng trên lại là những cách phản ứng tệ nhất.
Theo như những lời Marcus và Seneca đã viết lại, cách phản ứng phù hợp – thậm chí còn là cách tốt nhất – chính là không mảy may nghĩ về chuyện trả thù. Nếu bạn trả đũa kẻ đã đối xử thô lỗ với bạn bằng chính sự thô lỗ đó, thì tự bạn đã chứng minh rằng hành động trong quá khứ của kẻ đấy là chính đáng. Nếu bạn dùng sự dối trá để đáp trả sự dối trá của kẻ khác, đoán xem? Bạn chứng minh được việc kẻ đó dối trá với bạn là hợp lý, và giờ cả hai đều trở thành những kẻ dối trá.
Thay vào đó, hãy trở nên tốt đẹp hơn những gì đã khiến ta thất vọng hoặc tổn thương. Hãy trở thành tấm gương mà người khác muốn noi theo. Trở thành một kẻ lừa lọc, dối trá, ích kỷ, luôn muốn gây đau khổ cho người khác là một điều thật sự rất tệ.
Trái lại, sống một cách đạo đức, tốt đẹp là cũng đã rất đủ rồi.
